Het werd tijd voor tegengas. Want wat de wijnbranche de laatste weken over zich heen heeft gekregen liegt er niet om. Wie in wijn handelt, bevordert in feite levensbekorting, wil-kort door de bocht-de gezondheidszorg ons aansmeren. En wie geregeld meer dan een glas per dag drinkt kiest, sinds we de geschetste alcoholschade kennen, bewust voor vervroegd uittreden.

 

Dat moeten de aanbieders vooral niet langer op zich laten zitten. Vandaar dat de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Wijnhandelaren (KVNW) een symposium organiseerde, dat wijn een prominentere plaats toedacht dan de afvoer, waarin wijnhaters het alcoholisch vocht liefst onaangeroerd zien verdwijnen. Daar kwamen niet alleen uitgesproken wijnvrienden aan het woord. Dus een profijtelijk ‘opzetje’, dat de bangmakerij van de wijnafraders in een bedenkelijk daglicht moest stellen, vermoed ik er niet achter.

 

‘Gezondheidswinst’

Opmerkelijk in het persbericht van de KVNW was het woord ‘gezondheidswinst’. Dat kwam van prof. Nicolai Worm, gezondheidsexpert van de universiteit van Saarbrücken, terwijl de recente opvatting (zie The Lancet) juist is dat je van wijn niet ‘gezonder’ kunt worden. Worm beroept zich daarentegen op onderzoek dat een tot twee glazen wijn per dag in combinatie met een mediterraan dieet de innemer een betere gezondheid zou bezorgen. Mits die dan ook voldoende beweegt, niet rookt en zich minder in overbelastende situaties begeeft. Dat die combinatie heilzaam werkt op het verminderen van gezondheidsrisico’s heeft Wijnwijs al vaker benadrukt. Maar dat is iets anders dan het boeken van ‘gezondheidswinst’. Daarover worden ‘de feiten stelselmatig gemeden’, laat het persbericht de hooggeleerde Worm zeggen. Welke dan wel en uit wat voor overtuigende en onaangevochten onderzoeken die dan afkomstig zijn, hadden we graag van hem gehoord. Want er liggen inmiddels tientallen onderzoeken naar wijneffecten in de uitverkoop. En daar wordt geregeld selectief in gewinkeld. Zowel vrienden als vijanden van de wijn halen daar de conclusies uit die hen het beste passen. Een enkele keer komt er ook een ‘inventariserend’ onderzoek. Dan pluizen de geleerden na wat er als grootste gemene deler uit voorgaande onderzoeken rolt. Maar wie dan alleen kijkt naar populaties die als ‘’gezondheidsprofessional” zijn onderzocht, maakt zich dan óók weer schuldig aan selectieve beeldvorming. Wat prof. Worms dus voor zijn rekening neemt, hoeft nog lang niet de absolute waarheid te zijn, hoe overtuigd daarvan hij zichzelf ook opstelt.

 

Levensstijl

De term ‘gezondheidswinst’ gebruikt het KVNW-persbericht ook namens de Wageningse oud-hoogleraar Humane Voeding Frans Kok. Hij vindt dat 1 glas per dag past ‘in een gezonde levensstijl’. Zijn oud-collega Martijn Katan draait de zaak liever om. Die houdt vol dat wanneer iemand zich financieel een gezondere levensstijl kan veroorloven, zijn fysiek door betere voeding, meer bewegen en niet roken dat ene glas wijn per dag niet als schadelijk ervaart. Neurologisch is ons dezer dagen op televisie nog voorgehouden wat voor schade dat ene glas in breinverbindingen al teweeg kan brengen.

 

Dat de wijnsector open moet staan voor kritiek en niet alleen vanuit de commercie moet argumenteren is in feite een open deur. Toch vond emeritus-hoogleraar Cees van Riel het in dit symposium nodig daar nog eens op te wijzen. En communicatie-specialiste dr. Nel Ruigrok van Erasmus kwam met de uitsmijter dat de wijnbranche “de positieve kanten van verantwoord alcoholgebruik moet benadrukken”, omdat de meeste mensen daar ook in geloven.
Wat ‘verantwoord alcoholgebruik’ dan kwantitatief en kwalitatief precies inhoudt, heeft tot nog toe nog geen enkele onomstreden definitie opgeleverd.

 

Discussie aangaan

Wat kan de wijnbranche met al die teksten beginnen? Om te beginnen staat er weinig nieuws in. De KVNW zegt de komende tijd te gaan ‘inzetten op voorlichting over verantwoord alcoholgebruik’. Maar ook dat wordt daar al enige tijd uitgedragen. Nieuw is dat de georganiseerde wijnhandel ‘de discussie wil aangaan met de publieke opinie’. Want die wordt de laatste tijd vertroebeld door een zee aan tegenstrijdige onderzoeken en eenzijdige afbraak van het wijngenot dat menige consument nog aan een goed glas beleeft.

Het wordt hoog tijd dat daaraan onverdacht en overtuigend tegenwicht wordt geboden.